Standardy Ochrony Małoletnich Ustawa Kamilka

STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH obowiązujące w żłobku oraz w przedszkolu Ogrody Montessori

Poniższe Standardy Ochrony Małoletnich wprowadzone zostały w żłobku oraz w przedszkolu pn. Ogrody Montessori (z siedzibą w Poznaniu (60-182 Poznań, przy ul. Perzyckiej 11) – zwane dalej łącznie: „placówką” na podstawie  art. 22 b oraz 22c ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (Dz. U. z 2023 r. poz. 1304 z późn. zm.) wprowadzonymi przez art. 7 pkt 6 ustawy z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2023.1606)

CZĘŚĆ I - zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim a personelem placówki oraz małoletnimi względem siebie, a w szczególności zachowania niedozwolone wobec małoletnich

Nadrzędna zasadą obowiązująca w żłobku i przedszkolu Ogrody Montessori jest dobro i bezpieczeństwo małoletniego. Zgodnie ze zdaniem poprzedzającym w żłobku i przedszkolu Ogrody Montessori nie stosuje się i nie zezwala się na żadne działania przemocowe (zarówno dot. przemocy fizycznej, jak i psychicznej) dzieci wobec siebie, jak i dorosłych względem małoletnich. W tym w szczególności niedozwolone względem małoletnich są działania ze strony dorosłych narażające dziecko na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia, działania mające na celu dyskryminujące dziecko z uwagi na płeć, wyznanie pochodzenie czy sytuację ekonomiczną rodziny dziecka czy też wszelkie działania mające na celu karanie dziecka czy jego izolację od grupy rówieśniczej czy też okazywanie jemu braku szacunku, a także naruszające godność dziecka, nietykalność cielesną lub wolność, powodujące szkody na zdrowiu fizycznym lub psychicznym dziecka, wywołujące cierpienia lub krzywdy moralne, ograniczające lub pozbawiające dziecko dostępu do usług lub świadczeń realizowanych przez placówkę zarówno, istotnie naruszające jego prywatność lub wzbudzające u nim poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia. Niedozwolone jest także stawianie dziecku wymagań lub przedstawianie treści nieadekwatnych do jego wieku lub sytuacji oraz ujawnianie jakichkolwiek informacji o dziecku osobom nieuprawnionym, w tym innym dzieciom, innym rodzicom, dotyczących wszystkich wrażliwych obszarów  funkcjonowania dziecka w szczególności: jego sytuacji rodzinnej, zdrowotnej, ekonomicznej, prawnej, czy wizerunku. Zabronione w Ogrodach Montessori jest demoralizowanie dzieci mi.in. stosowanie w ich obecności wulgaryzmów, a także przekraczanie nietykalności fizycznej dziecka lub jego seksualności, dotykanie dziecka  w sposób mogący być zinterpretowany przez niego lub innych za niewłaściwy lub nieprzyzwoity.

CZĘŚĆ II i III: Zasady i procedury podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego w placówce, procedury i osoby odpowiedzialne za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego, zawiadamianie sądu opiekuńczego, osoby odpowiedzialne za wszczynanie procedury „Niebieskiej Karty”

1. W żłobku i w przedszkolu Ogrody Montessori podejmuje się niezwłocznie wszelkie konieczne kroki w przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka będącego wychowankiem placówki lub wejścia przez pracownika placówki w posiadanie informacji o podejrzeniu krzywdzenia ww. małoletniego.
2. Pracownicy ww. placówki Ogrody Montessori przywiązują szczególną wagę do działań lub zaniechań względem pozostającego pod ich opieką małoletniego, które może spełniać przesłanki do zakwalifikowania go jako przemoc domowa (zgodnie z postanowieniami ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej). Przez przemoc domową rozumiemy jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej.

W tym celu pracownicy placówki zwracają szczególną uwagę na symptomy mogące świadczyć o tym, że w środowisku domowym małoletniego dochodzi to: wykorzystywania przewagi fizycznej, psychicznej, ekonomicznej, narażania małoletniego na niebezpieczeństwa utraty życia lub zdrowia, naruszania godności, wolności i nietykalności cielesnej. Pracownicy placówki mają za zadania chronić także małoletniego będącego świadkiem przemocy w jego środowisku domowym.

1. W przypadku podejrzenia, że małoletni pozostający pod opieką placówki doświadcza przemocy w środowisku domowym lub jest jej świadkiem pracownik placówki jest zobligowany do powiadomienia o swoim podejrzeniu Policji, sądu opiekuńczego lub przystąpienia do wszczęcia procedury „Niebieskiej Karty”, a także  do udzielenia niezbędnego wsparcia krzywdzonemu małoletniemu, w tym pomocy fizycznej i emocjonalnej.
2. W przypadku podejrzenia, że małoletni pozostający pod opieką placówki doświadcza przemocy w środowisku domowym pracownik placówki zobligowany jest do przeprowadzenia rozmowy z ww. małoletnim (o ile rozwój psychofizyczny dziecka pozwala jemu na komunikowanie się) mającego na celu uzyskanie odpowiedzi na pytania w szczególności: czy dziecko jest bite, w jaki sposób, kto stosuje przemoc, czy dziecko jest zastraszane, czy naruszana jest dziecka wolność, w tym czy naruszana jest sfera seksualna dziecka. Z każdego wywiadu przeprowadzonego z dzieckiem lub z osobą zawiadamiająca o podejrzeniu krzywdzenia dziecka w jego środowisku domowym powinna być sporządzana szczegółowa notatka. W miarę możliwości, jeżeli w ocenie pracownika placówki rozmowa z rodzicem dziecka krzywdzonego może być pomocna (rodzic współpracuje), powinno zostać zorganizowane spotkanie wpierające mające zmierzać do zaprzestania krzywdzenia dziecka i omówienie zauważonych przez pracownika problemów.
3. Z uwagi na fakt, że do żłobka i przedszkola Ogrody Montessori uczęszczają najmłodsi małoletni, którzy w większości przypadków nie są w stanie sami zakomunikować o doznawanej krzywdzie ze strony osób dorosłych, pracownicy placówki zwracają szczególną uwagę na widoczne ślady przemocy fizycznej stosowanej względem dziecka, np.: uszkodzenia ciała, siniaki, zadrapania, oparzenia, a także ślady zaniedbania np. w zakresie higieny osobistej oraz powtarzająca się obawa przed powrotem do domu po pobycie w placówce. W przypadku jeżeli dziecko jest w stanie się komunikować, pracownik żłobka lub przedszkola Ogrody Montessori powinien stworzyć warunki do rozmowy z nim, jeżeli zachodzi przypuszczenie, że dziecku dzieje się krzywda. W tym celu w szczególności kadra powinna zadbać o ciche i przyjemne miejsce do odbycia rozmowy bez obecności osób trzecich. Zaleca się aby w bliskiej odległości dziecka znalazły się czyste kartki i kredki, flamastry. Zachęcenie do rysowania czasami rozpoczyna proces ujawniania, bo z niektórych dzieci znosi część napięcia. Rozmowa z dzieckiem powinna przebiegać w atmosferze życzliwości, bezpieczeństwa i uważnienia jego emocji. A za takie warunki rozmowy jest odpowiedzialny dorosły. Na poziomie ujawniania przemocy przez dziecko swojemu nauczycielowi lub opiekunowi nie są potrzebne dowody potwierdzające słowa dziecka. Ważnym zabiegiem jest zauważenie i znormalizowanie doświadczanych przez dziecko emocji, pozwolenie na wyrażenie ich bez oceniania. Dla zwiększenia poczucie bezpieczeństwa ważne jest przedstawienie naszego głównego celu – ochrona przed dalszym krzywdzeniem. Pomocne będzie także omówienie lęków dziecka z tytułu ujawnienia przemocy a także wprowadzenie w dalsze etapy procedury – czego może się spodziewać, co się będzie działo dalej (te informacje dozowane adekwatnie do wieku). Należy poinformować dziecko o konieczności przeprowadzenia rozmowy z rodzicem niestosującym przemocy i celu tej rozmowy. Z dziecka powinna być zdjęte poczucie odpowiedzialności za przemoc w jego rodzinie i fakt ujawniania przez niego przemocy.

Wskazówki jak nie rozmawiać? / Czego nie mówić?

• oczekiwać dowodów przemocy (A jakie masz dowody na potwierdzenie swoich słów?);
• obiecywać czegoś, co nie jest w naszej mocy, na co nie mamy do końca wpływu (Obiecuję ci, że już nikt cię więcej nie skrzywdzi, że tato już nigdy cię nie uderzy; Ja załatwię tą trudną sprawę i już będzie tylko dobrze);
• zadawać pytania o przyczyny przemocy (Dlaczego tata cię uderzył?). Uwaga! - pytanie o przyczyny jest czymś innym niż pytanie o okoliczności aktu przemocy (kiedy, w jakiej formie, w jakim kontekście sytuacyjnym itd.);
• bagatelizować i minimalizować ujawniony przez dziecka akt przemocy, usprawiedliwiać sprawcę (Mówisz, że tata tylko raz dał ci lanie i to się nigdy więcej nie powtórzyło, może naprawdę miał dużo na głowie i nerwy mu puściły, inne dzieci mają gorzej).

Wskazówki jak rozmawiać? / Co mówić?

• wskazać nasz cel nadrzędny – dobro dziecka (Moim zadaniem będzie teraz zrobienie wszystkiego co w mojej mocy abyś był bezpieczny. Wszystko co teraz będzie się działo będzie do tego zmierzało);
• przede wszystkim aktywnie słuchać, dawać komunikaty werbalne i niewerbalne wskazujące na zaangażowanie, umożliwić ujawnienie emocji bez ich oceniania a z próbą normalizowania odczuć (Słyszę, że jest ci trudno mówić o sytuacjach, których doświadczyłeś od rodzica; Smutek, żal, złość czy nawet nienawiść są emocjami, które mogą pojawiać się, gdy doświadczymy takich rzeczy. Będę tu z tobą, potowarzyszę cię, gdy doświadczasz tych wszystkich stanów);
• nazwać doświadczenia dziecka przemocą i odbarczyć z poczucia winy (Szarpanie za włosy i popychanie są przemocą. Ty nie odpowiadasz za przemoc, to nie twoja wina, że twój rodzic zastosował przemoc wobec ciebie. Osobą odpowiedzialną za stosowanie przemocy jest ta, która tą przemoc wybiera).
• zapewnić zachowanie w tajemnicy tego, co dziecko nam ujawniło.

1. Naczelna zasada – zawsze w przypadku podejrzenia wystąpienia przemocy domowej lub zagrożenia wystąpienia przemocą domową należy wszcząć procedurę „Niebieskie Karty”, a w (np. znęcanie się, lekki, średni i ciężki uszczerbek na zdrowiu, narażenie człowieka na niebezpieczeństwo, seksualne wykorzystanie małoletniego) należy zawiadomić Policję zgodnie z art. 12 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej oraz art. 304 kodeksu postępowania karnego. Powiadomienie Policji w ww. sytuacji jest obowiązkiem pracownika żłobka i przedszkola Ogrody Montessori.
2. Pracownik placówki powinien zawiadomić sąd opiekuńczy o sprawie dziecka, którego dobro jest zagrożone zwłaszcza z uwagi na: bycie świadkiem przemocy domowej i konfliktów rodzinny, występujący alkoholizm rodziców, brak zainteresowania dzieckiem ze strony rodziców oraz jego zaniedbywanie, nieleczone choroby przewlekłe dziecka, występowanie poważnych trudności wychowawczych.  W ww. sytuacji zawiadomienie sądu opiekuńczego jest niezbędne niezależenie od tego czy dobro dziecko jest zagrożone z przyczyn zawinionych czy niezależnych od rodziców.
3. W przypadku uzasadnionego podejrzenia stosowania przemocy domowej lub zgłoszenia dokonanego przez świadka przemocy domowej pracownik placówki oświatowej zobowiązany jest do wszczęcia procedury Niebieskiej Karty poprzez wypełnienie formularza „Niebieska Karta – A” (zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 6 września 2023 r. w sprawie procedury "Niebieskie Karty" oraz wzorów formularzy "Niebieska Karta" (Dz. U. poz. 1870). Jeżeli istnieje podejrzenie stosowania przemocy domowej wobec małoletniego, działania w ramach procedury „Niebieskie Karty” pracownik placówki powinien przeprowadzić w obecności rodzica, opiekuna prawnego lub faktycznego małoletniego. Natomiast jeżeli istnieje podejrzenie, że osobami stosującymi przemoc domową wobec małoletniego są rodzice, opiekunowie prawni lub faktyczni, działania w ramach procedury przeprowadza się w obecności innej pełnoletniej osoby najbliższej małoletniemu

CZĘŚĆ IV - zasady przeglądu i aktualizacji Standardów Ochrony Małoletnich

1. Osoba prowadzącego żłobek i przedszkole Ogrody Montessori powinna przeprowadzać przegląd i ewentualną aktualizację Standardów Ochrony Małoletnich przynajmniej raz w ciągu roku kalendarzowego.
2. Osoba prowadząca żłobek i przedszkole Ogrody Montessori dokonując aktualizacji Standardów Ochrony Małoletnich powinna brać pod uwagę przede wszystkim nowelizacje przepisów prawnych, a także w miarę możliwości wskazówki pochodzące od pracowników placówki oraz rodziców dzieci uczęszczających do placówki.

CZĘŚĆ V - zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu placówki do stosowania Standardów Ochrony Małoletnich, zasady przygotowana personelu placówki do stosowania standardów oraz sposób dokumentowania tej czynności

1. Osoba prowadzącego żłobek i przedszkole Ogrody Montessori jest osobą odpowiedzialną za przygotowanie personelu placówki do stosowania Standardów Ochrony Małoletnich, jednakże w jej imieniu może działać pełnomocnik będący radcą prawnym mającym niezbędną wiedzę w zakresie Standardów Ochrony Małoletnich.
2. Osoba prowadzącego żłobek i przedszkole Ogrody Montessori lub osoba przez niego upoważniona przeprowadza szkolenie z zasad stosowania Standardów Ochrony Małoletnich lub zleca jej przeprowadzenie kompetentnej osobie trzeciej, nie rzadziej niż raz na 2 lata i każdorazowo w przypadku zatrudnienia do placówki nowego pracownika. Szkolenie obejmuje m.in. zapoznanie pracowników placówki z regulacjami prawnymi i możliwościami interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia małoletniego. Po przeprowadzeniu szkolenia, o którym mowa w zdaniu poprzedzającym sporządza się protokół, który podpisując wszyscy pracownicy placówki biorący udział w szkoleniu.

CZĘŚĆ VI - zasady i sposób udostępniania rodzicom albo opiekunom prawnym lub faktycznym Standardów Ochrony Małoletnich do zaznajomienia się z nimi i ich stosowania

1. Osoba prowadzącego żłobek i przedszkole Ogrody Montessori ma obowiązek udostępnić rodzicom albo opiekunom prawnym lub faktycznym zasady Standardów Ochrony Małoletnich obowiązujących w żłobku i przedszkolu Ogrody Montessori.
2. Standardy Ochrony Małoletnich udostępnia się osobom ww. poprzez poinformowanie ich o obowiązujących standardach na początku każdego roku szkolnego (np. podczas zebrania). Ponadto, standardy powinny być dostępne dla ogółu zainteresowanych w miejscu łatwo dostępnym (np. na tablicy ogłoszeń w żłobku i przedszkolu) oraz na stronie internetowej placówki, a na wniosek osoby zainteresowanej standardy powinny być jej przesłane drogą elektroniczną,

CZĘŚĆ VII - osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia

 Każda osoba zatrudniona w żłobku i przedszkolu Ogrody Montessori jest uprawniona i odpowiedzialna za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu oraz za udzielenie mu wsparcia. Osoba przyjmująca zgłoszenie zobowiązana jest powiadomić o nim osobę prowadzącą żłobek i  przedszkole Ogrody Montessori lub swojego bezpośredniego przełożonego.  

Każda osoba zatrudniona w żłobku i w przedszkolu, która zaobserwowała u dziecka pozostającego pod opieką placówki niepokojące zachowania lub specyficzne obrażenia mogące świadczyć o krzywdzeniu tego dziecka jest zobowiązana powiadomić o tym osobę prowadzącą żłobek i przedszkole lub swojego bezpośredniego przełożonego.

CZĘŚĆ VIII - sposób dokumentowania i zasady przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego.

Osoba prowadzącą żłobek i  przedszkole Ogrody Montessori ma obowiązek dokumentowania i przechowywania dokumentacji dotyczącej ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniemu. Dokumentacja powinna być przechowywana w sposób uniemożliwiający dostęp do niej osobom postronnym.

CZĘŚĆ IX - wymogi dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi, a w szczególności zachowania niedozwolone

W placówce Ogrody Montessori obowiązuje zasada równości wszystkich małoletnich, w szczególności bez względu na płeć, pochodzenie, wyznanie i sytuację ekonomiczną jego rodziny. Zabrania się w szczególności wszelkiej przemocy w kontaktach pomiędzy małoletnimi, w tym również wykluczania z grupy i wyśmiewania.

• Na terenie żłobka i przedszkola Ogrody Montessori pomiędzy małoletnimi, zabronione są w szczególności następujące zachowania:
• wszelkie przejawy przemocy fizycznej i seksualnej tj. bicie, popychanie, szarpanie, przypalanie, szturchanie, kopanie itp., niszczenie przedmiotów należących do małoletniego, przymuszanie do czynności o charakterze seksualnym, zmuszanie do innych zachowań wbrew woli małoletniego;
• wszelkie przejawy przemocy psychicznej tj: wyśmiewanie, poniżanie i ubliżanie (zarówno w formie kontaktu bezpośredniego jak i pośredniego), grożenie, zastraszanie, szantażowanie, izolowanie i wykluczanie z grupy;
• każde inne działania naruszające prawa małoletniego lub jego dobra osobiste w szczególności: narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia, naruszające jego godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na jego zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u niego cierpienie lub krzywdę.

CZĘŚĆ X - zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia.

1. Osoba prowadząca żłobek i przedszkole Ogrody Montessori ustala zasady planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu jego krzywdzenia. Opracowanie planu powinno odbywać się z udziałem rodzica małoletniego, o ile nie jest on podejrzany o krzywdzenie ww. małoletniego.
2. Plan, o którym mowa w ust. 1 powyżej powinien przedstawiać w szczególności opis dokonanych ustaleń, relacje osoby dokonującej zgłoszenia oraz propozycje działań mających na celu pomoc małoletniemu wraz z informacją o ewentualnych działaniach polegających na poinformowaniu o zdarzeniu instytucji pomocy rodzinie.

 Niniejsze Standardy Ochrony Małoletnich przyjęto i wprowadzono do stosowania w żłobku i przedszkolu Ogrody Montessori w dniu 07.06.2024 r.